ناگفته‌هایی از آلبوم ناصری

مردادماه امسال بود که خبر مفقود شدن یک آلبوم متعلق به دوره ناصرالدین شاه از کاخ گلستان منتشر شد، البته خوشبختانه ۱۵ روز بعد خبر پیدا شدنش آمد و از همان زمان بسیاری درخواست رونمایی شدن آن را دادند. حالا در دوران تعطیلی موزه‌ها مسئولان کاخ جهانی گلستان اقدام به رونمایی از این آلبوم در فضای مجازی کرده است.

آلبوم خانه گلستان دومین و بزرگترین آلبوم خانه در جهان محسوب می‌شود. ناصرالدین شاه حدود ۳ سال پس از اختراع دوربین عکاسی در فرانسه، آن را به ایران آورد و شروع به عکاسی کرد و موجب شد موضوع عکس در دوره قاجار موضوعی با اهمیتی محسوب شود. در واقع  جمع آوری آثار این آلبوم  خانه از سال ۱۲۶۶ هجری قمری آغاز شده و  قدمت برخی اثار به ۱۷۶ سال می رسد اما بیشترین عکس ها در سال‌ ۱۲۷۵ هجری قمری گرفته شده است.

مدیر کاخ جهانی گلستان درباره این آلبوم خانه، گفت: این آلبوم خانه دارای ۶۱ هزار اثر شامل عکس، نگاتیو و پزتیو است. که بیشتر آنها  شامل سفرهای ناصرالدین شاه، عکس کودکان زنان  و همسران شاه و تصاویر طبیعت و جشن ها و مراسم های آن دوره  است.  

آفرین امامی با بیان این که ناصرالدین شاه علاقمند عکاسی بوده و علاوه بر عکاسی  چاپ عکس را نیز یاد می گیرد، گفت: معروف ترین عکاسان آن دوره عبدالله قاجار ، اقا رضا عکاس باشی  بودند. برخی از آلبوم‌های موجود در این آلبوخانه خارجی است.

امامی همچنین از وجود دو سری حلقه فیلم در این عکاس خانه خبر داد و گفت: سری نخست که شامل ۳۸ حلقه فیلم است مربوط به دوره اول مظفرالدین شاه سری دوم نیز شامل ۲۲ حلقه فیلم است. پژوهشگران علاقه بسیاری زیادی به آثار این آلبوخانه دارند و حتی کتابی از برخی از عکس ها این آلبوخانه منتشر شده است.

 وی با بیان این که یکی از اتفاقات خوب مرمت سری اول فیلم این آلبوخانه از سوی مرکز ملی سینمای فرانسه به صورت رایگان است، گفت: این مرمت یک دوره نیست و هموراه مرمت و بازسازی  ادامه خواهد داشت.  

 کارشناس هنری کاخ جهانی گلستان درباره ویژگی های منحصر به فرد آلبوم ناصری که شامل ۵۰ صفحه و۱۰۰ تصویر است، گفت: این آلبوم توسط شخص ناصرالدین شاه حاشیه نویسی شده و توضیح در سال  ۱۳۰۳ و در بالکن عمارت دوشان تپه این متن نوشته است و ۲۲ سال از تصاویر عکس گشته است.

منصوره آزاد واری گفت: آلبوم با عکس ناصرالدین شاه و ملکه مهد علیا مادر ناصرالدین شاه آغاز می شود و البته آن چزی که حائز اهمیت است که تمام عکس های آلبوم با فیگوریی مشخص و بروی یک صندلی گرفته شده که همچنان  آن صندلی در کاخ گلستان موجود است.

مسئول بین الملل کاخ جهانی گلستان درباره دیگر تصاویر این آلبوم هم، گفت: عکس‌های دیگر متعلق به نایب سلطنه، خواهر ناصرالدین شاه و دیگر بانوان حرم است.

به گفته وی ،آنچه مشخص که این آلبوم ایرانی نیست بین سفر دوم و سوم ناصرالدین شاه به خارج از کشور تدوین شده است.

ملکیان مسئول مرمت و استحکام بخشی آلبوم ناصری با اشاره به نفیس بودن این آلبوم گفت: استحکام بخشی این آلبوم آغاز شده، این آلبوم هم اکنون در شرایط خوبی قرار دارد و آن چیزی  برای استحکام بخشی اهمیت دارد دما و نوری محلی است که نگهداری می شود.

وی با اشاره به این که عکس و دیگر آثار تاریخی به شرایط خاص نگه‌داری نیاز دارند، گفت: قطعا برای نگهداری این آثار زمان محدود و مشخصی می توان بیرون از مخزن نگهداری کرد ولی در کل شرایط کلی آلبوم ۳۶۲ در شرایط خوبی است.