غلامی: بسط جهانی علوم انسانی متکی بر علوم اسلامی یک ضرورت است

به گزارش ایرنا از  اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، منصور غلامی در نشست مشترک با مدیران حوزه‌های علمیه کشور که به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه، عصر پنجشنبه ۲۷ آذر در سالن شهدای جهاد علمی کشور برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید مفتح و پاسداشت این روز، گفت: دوره طولانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و نام‌گذاری این روز – گذشته از نگاهی که به سیر تحولی که وجود داشته است- همچنین نشان می‌دهد که توفیقات زیادی در این زمینه حاصل شده، اما همیشه نگاه‌ها ورای آن چیزی است که اتفاق افتاده و آرمان‌ها، دورتر از آن چیزی است که به آن رسیده‌ایم. لذا این پیوستگی، حرکت را ایجاب کرده و خوشبختانه بتدریج و در طول سنوات، شاهد اقدامات و تلاش‌های مثمر ثمر برای تحقق اهداف تعریف شده در این موضوع بوده و هستیم.

غلامی افزود: آنچه که داریم، جای شکرگزاری دارد. در حوزه علوم انسانی با توجه به اتصال به منابع حاصل از منبع وحی و معارفی که از نشر معارف الهی در حوزه‌های مختلف علمی وجود دارد، غنای زیادی را در محتوای متون و منابع داریم. حرکت از آن مجموعه‌هایی که در واقع متولی اصلی محسوب می‌شدند به سمت مراکز آموزش عالی نیز قابل توجه است.

وی ادامه داد: در زمینه‌های متعدد و در همراهی علوم مختلف با دیدگاه‌های وحیانی و باورهای اسلامی توفیقات زیادی داشتیم. به لحاظ شکل ظاهری نیز اتفاقات خوبی افتاده است. حضور تعداد زیادی از اساتید حوزوی در محیط‌های دانشگاهی و حرکت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به سمت تحصیل در مدارس حوزوی از نمونه‌هایی است که در این رابطه می‌توان به آن اشاره کرد.

وزیر علوم با اشاره به اینکه در همین فاصله زمانی حدود ۴۰ سال گذشته، تعداد زیادی از مدارس و موسسات دانشگاهی تحت این عنوان ایجاد شده است؛ نمونه آن را دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشگاه مفید و مدرسه عالی آیت‌اله شهید مطهری عنوان کرد و گفت: این مراکز ضمن اینکه با ساختار و شکل جدید آموزش عالی اداره می‌شوند، اما محتوا و برنامه‌های آنها منطبق بر دروس معارف اسلامی به معنای عام آن و تخصص‌های حاصل از دانشی است که در حوزه‌های علمیه سال‌های طولانی به آن پرداخته شده است.

وی افزود: اتفاقات خوب و همسویی در این رابطه در محیط‌های دانشگاهی داشتیم. از جمله تشکیل دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری که هم متولی دروس معارف بوده‌اند و هم مرکزیتی برای شکل‌گیری مجموعه‌های فرهنگی اسلامی حول نمایندگی این دفتر که قاعدتاً در نگاه به کارنامه توفیق مراکز آموزش عالی در نزدیکی و انطباق با بحث‌های علوم دینی، جایگاه و اثرگذاری این دفاتر را نمی‌شود نادیده گرفت.

غلامی با بیان اینکه امروزه تعداد زیادی از افرادی را داریم که حداقل یک دوره موثر را در حوزه‌های علمیه تحصیل کرده‌اند و الان به عنوان اساتید دانشگاهی در مراکز آموزش عالی کار می‌کنند، اظهار کرد: با حضور این افراد در دانشگاه‌ها، تحقیقات و آموزشی که انجام می‌گیرد، خود به خود ذیل این آموخته‌ها و اهداف و برنامه‌ها شکل می‌گیرد.

به گفته وزیر علوم، به نظر می‌رسد آنچه که مهم است و باید به آن پرداخته شود، نگاه به آینده دور و داشتن برنامه‌های جدی و راهبردی در این حوزه است.

وی در ادامه عنوان کرد: ما در حوزه علوم انسانی ظرفیت بسیار بالایی داریم، به خصوص ظرفیت متکی بر دانش حاصل از نگاه اسلام به مباحث مختلف در عالم. این ظرفیت به خصوص در کشور ما که شاید از معدود کشورهای اسلامی هستیم که حوزه‌های علمیه با این قدمت وجود دارد و آثار و داشته‌های علمی مان هم در واقع بر دوش عالمان دینی بوده است. لذا این ظرفیت را برای آینده هم باید حفظ کرد و هم باید بسط داد. شرایط زمانی هم طوری است که این اجازه را می‌دهد در فضای دورتر از مکانی که الان در جغرافیایی کشورمان قرار گرفته، این حرکت و توسعه را داشته باشیم.

غلامی تاکید کرد: در فضای علمی علوم انسانی دنیا باید حضور بیشتری داشته باشیم تا تبلیغ و احیاناً امکان تشکیل مراکز علمی به معنای آموزش گروه‌های خاصی از افراد وجود داشته باشد. این ظرفیت را باید با نشست‌های نزدیک و گفتمان‌های گسترده و هدفمند تعمیق ببخشیم. چرا که این جمعیت عالم در حوزه‌های علمیه یک ثروت عظیم فکری هستند که امید داریم در برنامه‌هایی که انشالله به همت اساتید پیش خواهد رفت، این ظرفیت و سرمایه به فعلیت بیشتری برسد.

وی خاطرنشان کرد: در همین سال‌های اخیر بر اساس ارزیابی‌هایی که داشتیم، انتشارات اساتید علوم انسانی، به لحاظ تولیدات علمی نسبت به بقیه گروه‌های علمی که تحت عنوان علوم پایه، علوم کشاورزی و علوم پزشکی هستند، به لحاظ تعداد بیشتر بوده است و این موضوع نشان می‌دهد که در دانشگاه‌ها به رغم اینکه ما در مباحث مختلف انتظارات اساتید و فعالان این حوزه را آنچنان که باید برآورده نکرده‌ایم، اما این تلاش‌ها به سمتی می‌رود که امیدواری بسیار زیادی در بحث توان حضور در مجامع علمی بین‌المللی فراهم شده است.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان اضافه کرد: امروزه توانسته‌ایم در قالب استانداردهایی که در دنیا برای طرح موضوعات وجود دارد، برای مجموعه علوم انسانی دانشگاه‌ها شکل می‌دهیم اما حتماً محتوای آن نیاز به یک منبع قوی و گسترده دارد که با پیوند عمیق‌تر و همراهی و همکاری مشترک حوزه و دانشگاه محقق خواهد شد.

** انعقاد اساسنامه همکاری مشترک بین حوزه علمیه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

همچنین اساسنامه همکاری مشترک بین حوزه علمیه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشست مشترک مدیریت حوزه‌های علمیه کشور با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه که در این مراسم از سوی منصور غلامی و آیت‌الله اعرافی به امضا رسید.

علاوه بر این مهم، در این نشست از سامانه نرم‌افزاری کتاب‌شناخت گفتمان انقلاب اسلامی رونمایی شد.
سامانه نرم‌افزاری کتاب‌شناخت گفتمان علمی انقلاب اسلامی که با همکاری مشترک پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی فعال در حوزه علوم انسانی اسلامی طراحی و توسعه یافته است، در این نشست توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و آیت‌الله اعرافی، مدیریت حوزه‌های علمیه نیز رونمایی شد.
 

** تشکیل دبیرخانه وحدت حوزه و دانشگاه در ۱۵ استان کشور

 حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز گفت: در ۱۵ استان کشور دبیرخانه وحدت حوزه و دانشگاه با تلاش مدیران حوزه، رؤسای دانشگاه ها و مسؤولان نهاد نمایندگی در استان‌ها شکل گرفته است.

رستمی در نشست مشترک مدیریت حوزه‌های علمیه کشور با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه که بعدازظهر امروز (پنج‌شنبه) در سالن شهدای جهاد علمی وزارت علوم برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در دهه ۸۰ در نشستی با مسؤولان وقت نهاد؛ نهاد نمایندگی در واقع ابتدا نهاد نمایندگی حوزه علمیه در دانشگاه‌هاست.
وی با اشاره به مجموعه فعالیت‌های فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه در محیط های دانشگاهی، گفت: حدود ۱۷۰۰ عضو هیأت علمی طلبه، ۲۰۰۰ مبلغ طلبه در فضای دانشگاه‌های ما فعال هستند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در ادامه به ۴۰ مرکز علوم اسلامی و حوزوی دانشگاهی اشاره کرد که به تربیت دانشجویان می‌پردازند.
وی تصریح کرد: این مراکز به تربیت افراد با توانمندی مهندسی و مدیریت همراه با آشنایی با دانش حوزوی می‌پردازد.
رستمی افزود: ۱۰ درصد دروس دوره کارشناسی، دروس معارف اسلامی و مجموعه دروس با فضای حوزوی است و در مجموع ۲۰۰ عنوان کتاب درسی در این زمینه تألیف شده است.
وی همچنین با اشاره به شکل‌گیری مراکز پاسخ‌گویی به شبهات گفت: با توجه به فعالیت‌های این حوزه ۷۰ جلد کتاب موضوعی درباره پاسخ‌گویی به شبهات در دسترس دانشجویان قرار گرفته که این بخشی از برکات حوزه علمیه است.
حجت الاسلام و المسلمین رستمی در ادامه به دغدغه‌های شهید فخری‌زاده پیرامون فلسفه اسلامی و علوم پایه اشاره کرد و گفت، دغدغه این شهید بزرگوار این بود که فلسفه اسلامی علی‌رغم غنا و ظرفیت خود، دور از تحولات اجتماعی قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: در این راستا، بحث فلسفه مضاف و علوم انسانی بسیار مهم است اما هنوز ارتباط عمیق و وثیقی در این میان وجود ندارد.
وی در پایان با اشاره به اینکه “فرصت تولید و عرضه این محتواها را در حوزه‌های مختلف علوم انسانی داریم”، خاطرنشان کرد: بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب، تولید انبوه دانش که منجر به سبک زندگی و فناوری شود ضروری است که در این بخش، حوزه نقش اصلی را دارد.
به گفته دکتر رستمی، ” بیش از ۱۰۰ عنوان درس با پسوند اسلامی داریم که نظارتی بر محتوا و اساتید آنها نیست. هم حوزه باید به این بخش توجه کند و هم ما به عنوان نهاد نمایندگی باید در این بخش فعال باشیم.